by Kao što u nedavno objavljenom blogu napisah – svi znamo za Mihajla Pupina, ali retko ko zna da mu je rodna kuća usred Banata i da se može turistički obići, slično se može reći i za Obedsku baru – nadaleko poznat rezervat prirode kojeg je obišao veoma mali deo šire populacije u našoj zemlji.
Obedska bara se nalazi u opštini Pećinci, najjužnijoj vojvođanskoj opštini, smeštenoj između auto puta Beograd-Zagreb na severu i reke Save na jugu, dok je sa leve i desne strane okružuju opština Ruma i grad Beograd.
Poslednjih nekoliko godina, nakon što je konačno formirana Turistička organizacija opštine Pećinci, dosta je urađeno na prepoznatljivosti turističkih i svih drugih atrakcija i znamenitih lokaliteta na teritoriji opštine, a određeni pozitivni pomaci zabeleženi su i u radu JP ‘’Vojvodinašume’’ u čijoj je nadležnosti Specijalni rezervat prirode Obedska bara.
Uglavnom, ovo je destinacija idealna za jednodnevni izlet i nalazi se na 80 km od Novog Sada (pravac preko Iriga, Rume, Pećinaca, Donjeg Tovarnika, Ogra i Obreža) i na 55 km od Beograda ukoliko se ide auto putem, dok je je samo 45 km putem preko Surčina i Bečmena.
Ulaz u rezervat se nalazi nakon izlaska iz sela Obrež, pored nekadašnjeg motela nalazi se veliki parking i novouređeni Info centar JP ‘’Vojvodinašuma’’.
Obedska bara je jedno od retkih još očuvanih plavnih ritskih područja sa specifičnostima kao što su stoletne mešovite šume hrasta lužnjaka, kolonije ptica močvarica i brojne prirodne retkosti.
Bara je ostatak meandra starog korita reke Save čiji glavni tok danas teče južnije.
Njeno korito, na čijem su obodu sela Obrež i Kupinovo, se zbog svog oblika naziva „Potkovica“.
Viši, kopneni deo, ispresecan vodenim depresijama i staništima starih hrastovih šuma naziva se „Kupinske grede“.
Obedska bara je poznata zbog raznovrsnih močvarnih i šumskih staništa, brojnih vrsta sisara, riba, vodozemaca, gmizavaca, insekata i izuzetnog bogatstva flore, ihtiofaune i posebno ornitofaune.
Gostima su na raspolaganju zaiste brojne mogućnosti – pešačenje po rezervatu ( kružna edukativna staza ili pešačenje stazom ‘’Potkovice’’), vožnja katamaranom (45 min), iznajmljivanje čamaca za veslanje, sportski i rekreativni ribolov, iznajmljivanje bicikala za vožnju po rezervatu itd.
Lepo uređen prostor uz Info centar sadrži osim velike osmatračnice i privezišta za čamce, mnoštvo klupa i stolova sa ložištima, tako da je i celodnevno piknik opuštanje takođe opcija koja je možda bila i najzastupljenija u danu naše posete.
Obzirom da je te nedelje bila prilična gužva, nismo uspeli da se provozamo katamaranom, ali smo zato iznajmili čamac i usavršavali našu tehniku veslanja u fantastičnom prirodnom okruženju.
Vozeći se dalje, putem koji u potpunosti prati pomenutu ‘’potkovicu’’ Obedske bare, nakon 10 km stiže se do sela Kupinovo, najjužnije naseljene tačke u opštini pa i u celom Sremu.
Na samom kraju sela nalazi se crkva Svetog Luke oko koje se, početkom XVIII veka, začelo jezgro današnjeg Kupinova.
Odmah uz crkvu nalazi se najstariji očuvani stambeni objekat u selu, kuća porodice Putnik, koja je nakon temeljne rekonstrukcije pretvorena u okosnicu današnjeg Etno parka Kupinovo, gde se smestila i Turistička organizacija opštine Pećinci, a njena direktorka Ljubica Bošković i kolega Petar Odobašić bili su naši dragi i ljubazni domaćini toga dana.
Zaštićena ambijentalno – istorijska celina ‘’Etno park Kupinovo’’ sačinjava devet okućnica sa delimično ili potpuno očuvanim objektima.
Kuća porodice Putnik građena je krajem XVIII veka i očuvala je u poptpunosti prvobitni izgled.
Posetioci mogu da razgledaju sve njene prostorije – prednja soba (spavaća), kuhinja u sredini i zadnja (dnevna) soba.
U sve prostorije se ulazi iz gonka (‘’doksata’’) koji se proteže duž cele kuće, u kuhinji je sačuvano arhaično otvoreno ognjište, dok se ispod zadnje sobe nalazi podrum.
Okućnica sadrži bogato dekorisan čardak, vajat, štalu, hlebnu peć (‘’furuna’’) i zidani bunar sa drvenom kapom.
Jedini ‘’noviteti’’ u dvorištu su drvena kula – vidikovac, saletla za sedenje i odmor posetilaca i suvenirnica.
Sve zajedno je urađeno sa merom i ukusom i čini nesvakidašnji turistički kutak koji odiše šarmom i pozitivnom atmosferom.
Pomenuo sam crkvu Svetog Luke koja se ‘’naslanja’’ na Etno park – sagradio ju je despot Đurađ Branković između 1453. i 1455.godine.
Ova crkva predstavlja najstariju sačuvanu pravoslavnu parohijsku bogomolju u Vojvodini, i njoj su se jedno vreme čuvali mošti Svetog Luke , despota Stefana Brankovića, despota Jovana Brankovića itd.
Na nekoliko minuta hoda od Etno parka nalaze se ostaci srdnjevekovnog utvrđenja Kupinik, koje se prvi put u istorijskim spisima pominje 1388. godine kao kraljevsko ugarsko utvrđenje.
Stari grad Kupinik je sgrađen na malom ostrvu koje je bilo okruženo sa močvarom, udaljenom oko 1 km od reke Save.
Početkom XV veka despot Stefan Lazarević dobija Kupinik od ugarskog kralja Žigmunda te je od tada u posedu srpskih despota (Đurađ, Đorđe i Jovan Branković, Zmaj Ognjeni Vuk, Stefan Berislavić…).
Turci ga osvajaju i razaraju 1521.godine i njegovim padom prestala je da postoji srpska srednjovekovna država.
Opet ću ja primetiti – još jedan kulturno-istorijski lokalitet čiji se značaj nedovoljno turistički i edukativno valorizuje.
Poseta Kupinovu se nastavila na atraktivan način – vožnjom ‘’Zelenim zmajom’’ !
Radi se o električnom mini busu kojeg je Turistička organizacija opštine Pećinci dobila u okviru programa „Podrška regionalnom i ruralnom razvoju u Srbiji“ koji finansira Švajcarska agencija za saradnju.
Provozali smo se ivicom šume rezervata do 1,5 km udaljene reke Save i ugostiteljskog objekta – splav ‘’Savski mir’’, gde se može uživati u lepom pogledu i ambijentu.
Za kraj dana u pećinačkoj opštini ostavili smo posetu selu Ogar i najstarijoj sačuvanoj seoskoj kući u Sremu.
Etno kuća Aksentijev kućerak (Šumska 29, Ogar) podignuta je krajem XVIII veka, a zbog stepena očuvanosti i načina gradnje proglašena je spomenikom kulture od izuzetnog značaja.
Objekat je dobio ime po svom poslednjem vlasniku, Aksentiju Stojšiću, a posetioci mogu da razgledaju unutrašnjost kuće u kome centralni deo zauzima prostorija sa otvorenim ognjištem, dok prednji deo kuće (zabat) zbog svojih bogato obojenih dekoracija predstavlja posebnu vrednost celog lokaliteta.
Velikim travnatim dvorištem dominira stari đeram, a ceo prostor prilagođen je turističkim dolascima, posebno onih najmlađih, pa se tu nalaze učionica na otvorenom, drveno igralište, golovi za mali fudbal itd.
Domaćini će sasvim sigurno uspeti da sa nečim iz bogatog arsenala za animaciju (pravljenje čardaka od čokanja, loptanje „krpenjačama“ , „vruće-hladno“, mice i druge zaboravljene igre), učine boravak u Aksentijevom kućerku nezaboravnim za sve koji se odluče za posetu ovoj zanimljivoj destinaciji.
Posetite Srem i opštinu Pećinci, siguran sam da će vam dan biti ispunjen i zabavan, mi smo zaista uživali !
