Senta, mirna bačka varoš na obali Tise, spada u najstarija naseljena mesta u Vojvodini i prvi put se u istorijskim dokumentima pominje davne 1216.godine.
Usled nepovoljnih ekonomskih i političkih dešavanja u našoj zemlji, stanovništvo u celoj Vojvodini, a posebno u opštinama sa većinskim mađarskim življem, u poslednjih 20 godina drastično je smanjeno.
Koliko, to ćemo (valjda) saznati uskoro, a prema poslednjem popisu stanovništva u opštini Senta živelo je nešto malo iznad 25 000 stanovnika.
Uglavnom, zahvaljujući svemu navedenom, epitet ‘’mirna’’, Senta nosi i u poetskom i u bukvalnom smislu.
Do te oaze mira i tišine može se stići iz pravca Novog Sada na dva načina – starim putem preko Temerina, Bečeja i Ade (90 km) ili auto putem do Bačke Topole (70 km), pa običnim putem preko Tornjoša i Bogaraša (35km).
Isto važi i za pravac Beograda, a ako dolazite iz pravca Banata razne su kombinacije moguće, a svakako da komunikaciju olakšava činjenica da se u Senti nalazi most preko Tise koji spaja Bačku i Banat.
O svemu što Senta i njena okolina nude pisaćemo nekom drugom prilikom kada gradivo utvrdimo i unapredimo, za ovaj put ćemo samo ispričati priču o jednoj neobično lepoj i interesantnoj turističkoj atrakciji, zgodnoj za ‘’tranzitnu posetu’’ u kakvoj smo upravo mi bili tog dana.
Dakle, recept za kratak boravak u Senti (mi smo tog dana zaista bili limitirani, kako pecanjem u Kanjiži, tako i dečjim rođendanom u Adi) je sledeći – raspitate se u koliko sati Turistička organizacija Sente organizuje obilazak gradske kuće, vidikovca i izložbe, dođete pola sata ranije, parkirate se negde u blizini reke Tise, prošetate se prelepim kejom, a potom se preko centralnog trga/parka uputite ka glavnom odredištu.
Jedan od simbola Sente je kesten sa svojim belim i crvenim cvetovima i u čijem prelepom drvoredu ćete imati priliku da uživate šetnjom po Tiskom keju.
Na ovom lepo uređenom šetalištu građenom na početku 20.veka (1906-1908. godine) susrešćete se osim sa beskrajnim plavetnilom meni najlepše vojvođanske reke i sa spomenikom skeledžiji kojeg su ovde zajednički otkrili predsednici Srbije i Mađarske 2006. godine.
U svim vojvođanskim gradovima, glavna i najlepša zgrada jeste objekat Gradske kuće, a ova u Senti ako nije najlepša (subotička je ozbiljan favorit) spada u par najimpresivnijih.
Na mestu nekadašnje gradske kuće, izgorele u požaru u aprilu 1911. godine, napravljeno je novo, veličanstveno zdanje čija je gradnja trajala od 1912 – 1914.
Prema nacrtu arhitekte Friđeša Kovača iz Budimpešte, cela zgrada je napravljane u stilu secesije, a karakteriše je masivni toranj, visok skoro 50 metara, sa kog se pruža nezaboravni pogled na Sentu i njenu okolinu.
Turistički obilazak obuhvata i posetu skupštinskoj dvorani, najvećoj prostoriji u gradskoj kući, šetnju prelepo ukrašenim hodnicima i stepeništem….
Ono najintersantnije – poseta vidikovcu, otpočinje na ulazu sa dvorišne strane gde kreće poduži uspon bezbrojnim stepenicama.
Glavna tema izložbene postavke smeštene na nekoliko nivoa u vidikovcu je čuvena Bitka kod Sente ili Senćanska bitka iz 1697. godine.
Bitka u kojoj su se sukobile snage Otomanskog carstva i austrijske vojske, odigrala se na području današnje Sente 11. septembra 1697. godine, a njenim ishodom zaustavljeno je nadiranje Turaka ka srednjoj Evropi i stvoreni su preduslovi za potpisivanje Karlovačkog mira dve godine kasnije.
Austrijsku vojsku predvodio je čuveni Eugen Savojski, dok je na čelu turske armade bio sultan Mustafa II.
Iako brojčano znatno slabija (40 000 vojnika) austrijska vojska je odnela impresivnu pobedu, pre svega zahvaljujući briljantnoj vojnoj strategiji svoga glavnokomandujućeg kao i činjenici da su Turci pred sobom težak infrastrukturni zadatak – prelazak reke Tise.
Prema austrijskim izvorima, od 60 000 turskih vojnika tokom borbi nastradalo je njih gotovo 30 000, a istovremeno je gubitak Austrije bio 2000 vojnika.
Austrijski plen iznosio je 72 topa, 52.400 đuladi, 553 bombe, 505 buradi baruta, 48 pari talambasa, 500 doboša, 86 zastava, 400 malih zastava, 7 konjskih repova, 6.000 kola natovarenih municijom i namirnicama, 5.000 konja, 6.000 kamila, 12.000 volova i bivola!
Kada turisti savladaju te silne stepenice, počinje (posebno za ljubitelje istorije) veliko uživanje u maštovito postavljenoj prezentaciji ovog događaja.
Maketa koja prikazuje bitku sadrži 2000 figura, a dimenzije su joj 2×2 metra !
Maketu prati topografska karta na zidu sa mnoštvom detalja i spiskom imena znamenitih ličnosti iz same bitke.
Pored toga, posetioci mogu da pogledaju autentične spise i geografske karte, a najatraktivnije eksponate svakako predstavlja vojna oprema iz vremena Senćanske bitke.
Kako je izgledala Senta tokom prošlog veka je tema izložbe koja može da se pogleda u prostoriji na samom vrhu vidikovca.
U istom prostoru nalazi se i originalni mehanizam sata na tornju.
Iz ove prostorije se izlazi na terasu koja okružuje ceo vrh tornja i odakle je pogled na sve 4 strane sveta predivan i nešto što ostaje u trajnom sećanju.
Toliko o Senti, tačnije o njenoj najinteresantnijoj turističkoj atrakaciji, u nadi da će skori susret biti već tokom nadolazećeg leta, pozivamo sve koji pročitaju ovaj blog da ovu lepu varoš stave na mapu svojih skorašnjih lutanja.
Ziveo sam jedno vreme u Senti pocetkom 1960te, bili su to lepi i nezaboravni dani kojih se rado secam za sve ove godine od kada zivim daleko (USA) od nje, uskoro punih 60g.
Hvala na postavljenom prilogu o Senti, posebno o biografiji Gradske Kuce.
Pozdrav.
Bata V.
Hvala Vama na čitanju i javljanju!